حسادت در کودکان

حتما تا به حال برایتان پیش آمده است که درگیر مسئله ی حسادت فرزندانتان باشید. این امر بسیار طبیعی اما باید بدانید چگونه با ان مواجه شوید.
حسادت واکنش هیجانی است که از قریب دوسالگی آغاز می شود وبا رشد کودک، ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. حسادت ژنتیکی نیست بلکه آموختنی است و خانواده ای که دائم در حال قیاس کردن خود، زندگی و فرزندانشان با دیگران هستند، فقط کودکانی حسود تربیت می کنند.
حسادت یک واکنش است. کودک در برابر دریافت های خود از محیط و اطرافیان، رفتارهایی را بروز می دهد که نشان دهنده ی احوال درونی اوست. بعضی از این رفتارها تا بزرگسالی نیز باقی می ماند، مثلا «قهرکردن » یکی از این رفتارهای کودکانه است که تا بزرگسالی ادامه می یابد. «حسادت» پاسخ طبیعی کودک است که به محرک های خاصی داده می شود. اغلب زمانی که او احساس می کند چیز ارزشمند و مهمی مثل عاطفه ی پدرو مادر یا محبت اطرافیان را نسبت به خود از دست داده گمان می کند در موقعیت خطر قرار گرفته است، بنابراین دچار ترس می شود و طبیعی است که برای حفظ موقعیت خود به رفتارهایی دست بزند.

بایدبدانید:

  1.اولین فرزند نسبت به کودکان بعدی حسادت بیشتری از خود نشان می دهد.
  2.در خانواده هایی که ۲ یا ۳ فرزند دارند حسادت بیشتری نسبت به خانواده های پرجمعیت به چشم می خورد.  
  3.حسادت در میان فرزندانی که پدر و مادرشان شدیدا نگران و مواظب آنها هستند بیشتر وجود دارد تا کودکانی که والدینشان  توجه کمتری به آنها نشان می دهند.

  4.حسادت در روابط بین دو دختر بیشتر از روابط بین دو پسر و یا میان پسر و دختر وجود دارد.
  5.دختران بیش از پسران و بچه های باهوش بیش از سایر بچه ها حسادت می کنند.

  6.البته بیش از هر چیز، برخوردهای تبعیض آمیز پدر و مادر یکی از اساسی ترین عوامل ایجاد حسادت است.

آنچه نباید انجام داد:

  1.به خاطر فرزند دوم از کودک اول غفلت نکنید. 
  2.کودکتان را با فرزند دیگر یا کودک دیگری مقایسه نکنید.   
  3.هرگز او را بخاطر بروز حسادت، سرزنش یا تنبیه نکنید و باعث بروز حسادتش نشوید. 
  4.رفتارهای مثبتش را نادیده نگیرید
  5.دستور ندهید که کسی را دوست داشته باشد یا به کسی محبت بکند
  6.هنگامی که میان او و خواهر یا برادر کوچکش نزاعی رخ می دهد فرزند بزرگتر را بازجویی نکنید. حتی المقدور در دعوای آن ها دخالت نکنید و به دفاع از یکی از آ ن ها نپردازید.
  7.اگر خودتان دچار حسادت باشید ناگزیر الگوی فرزندتان خواهید بود، بنابراین در حضور کودک از بدگویی و ابراز حسادت نسبت به دیگران خودداری کنید.

چه باید کرد:

  1.به شخصیت او احترام بگذارید. با دادن مسوولیت و ایجاد زمینه ی مشارکت او را با خود همراه کنید. او باید احساس کند که نه تنها به جایگاه او آسیبی نرسیده بلکه نقش پررنگ تری نیز پیدا کرده است؛ به این ترتیب از حسادت او کاسته می شود.
  2.اجازه دهید حسادتش را به راحتی بروز دهد؛ مثلا اگر گفت که خیلی از برادرش متنفر است و از او بدش می آید، شما می توانید او را نوازش کنید ممکن است او نوازش شما را با بد خلقی رد کند، در این صورت شما ناراحت نشوید و به محبت ورزیدن ادامه دهید.
  3.زمینه ی ابزار دوستی و محبت به دیگران را برایش فراهم آورید؛ مثلا به جای آن که به او بگویید: اگر می خواهی با دوستت بازی کنی باید توهم اسباب بازی هایت را به دوستت بدهی! می توانید بگویید: اگر موقع بازی اسباب بازی هایت خراب شد اصلا مهم نیست؛ به جای آن، تو توانستی یک دوست پیدا کنی که هروقت خواستید با هم بازی کنید.
  4.با او هم بازی شوید و گاهی از او بخواهید نقش پدر یا مادر را بر عهده بگیرد. سعی کنید رفتارهای او را در بازی زیر نظر بگیرید. کودکان در بازی یا مانند والدین خود رفتارمی کنند یا جوری ایفای نقش می کنند که دوست دارند پدر و مادرشان آن گونه باشند. شما در این بازی می توانید نقش فرزندی حسود را بازی کنید.
  5.به جای مقایسه کردن او به رفتارهای خوبش امتیاز بدهید و او را تشویق کنید. سعی کنید تفسیر مثبتی از رفتار منفی او ارائه بدهید و آهسته آهسته به سمت رفتارهای مثبت هدایتش کنید.
  6.تا می توانید از توصیه های کلامی پرهیز کنید. برای شناخت و اصلاح رفتارهایش باید با او بیشتر بازی کنید تا هم بتوانید بر روی کودک تأثیر بگذارید و هم رفتارهای خودتان را درست کنید.

"برگرفته از مقاله ی کارشناس علوم تربیتی خانم زارع زادگان"